Αποκριά στην παλιά και σύγχρονη Αριδαία - Ένα ταξίδι στο χρόνο

Η Αποκριά, ήταν για τους κατοίκους της Αριδαίας μια γιορτή που έδιωχνε τη μελαγχολία του χειμώνα και περίμεναν με λαχτάρα. Μια από τις ευκαιρίες για να προετοιμαστούν για την εναλλαγή της εποχής, το τέλος του Χειμώνα, την αναγέννηση της φύσης, την αρχή των αγροτικών εργασιών και να περάσουν όμορφα. Χρώματα, παραδοσιακές μουσικές και χοροί, γεύσεις, μυρωδιές, μεταμφιέσεις, γέμιζαν την Αριδαία σε μια γιορτή μοναδική για εκείνα τα φτωχά χρόνια, έφερναν κοντά και κρατούσαν δεμένους τους κατοίκους.

Από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου, την πρώτη Κυριακή δηλαδή του Τριωδίου, ξεκινούσαν δειλά δειλά τα γλέντια με τα παραδοσιακά όργανα, τους χορούς και τα τραγούδια στις γειτονιές της Αριδαίας. Οι νέοι έβαζαν από λίγα χρήματα, καλούσαν τα όργανα και ξεκινούσε το γλέντι. Στο γλέντι πολλές φορές οι νέοι πήγαιναν μεταμφιεσμένοι συνήθως με παραδοσιακές φορεσιές ή με ότι ρούχα διαφορετικά μπορούσε να βρει ο καθένας.

Ένα από τα περισσότερο δημοφιλή έθιμα των ημερών αυτών στην Αριδαία ήταν και το Προυσταβάινε (σημαίνει συγχώρεση). Κάθε χρόνο την Κυριακή της Τυρινής την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς δηλαδή, τα μέλη όλης της οικογένειας ντυμένα με τα γιορτινά τους μαζεύονταν στο σπίτι του μεγαλύτερου (αυτός μπορεί να ήταν θείος ή παππούς) έτσι ώστε να τηρήσουν το έθιμο του Προυσταβάινε. Τότε τα μέλη της οικογένειας φιλούσαν το χέρι του μεγαλύτερου ζητώντας του συγχώρεση, ο ηλικιωμένος μάλιστα έδινε και χρήματα στα μικρότερα μέλη της οικογένειας. Έτσι τα παιδιά περίμεναν με ανυπομονησία τη μέρα του εθίμου αυτού. Η σπιτονοικοκυρά έστρωνε το τραπέζι με κάθε λογής εδέσματα χαλβά, ελιές, τυρί, τουρσί, αυγά, τυρόπιτες, εκτός όμως από κρέας.

Πριν αρχίσουν το φαγητό λάμβανε χώρα ένα ακόμη έθιμο, αυτό που έκανε τα παιδιά να γελάνε και να διασκεδάζουν περισσότερο και ήταν το έθιμο της Λάμκας. Ο μεγαλύτερος σε ηλικία θείος ή παππούς έπιανε τον πλάστη (σουκάλο) στην άκρη του οποίου ήταν δεμένη μια κλωστή που κατέληγε σ' ένα βρασμένο και καθαρισμένο αυγό (κάτι δηλαδή σαν το καλάμι ψαρέματος).

Τα παιδιά χωρίς τη βοήθεια των χεριών τους προσπαθούσαν να φάνε το αυγό που κρεμόταν από τον πλάστη που κουνούσε ο μεγαλύτερος σε ηλικία. Νικητής της βραδιάς ήταν το παιδί που κατάφερνε να φάει το αυγό χωρίς τη βοήθεια των χεριών. Θεωρούσαν ότι η νίκη αυτή απέφερε στο νικητή καλή τύχη και υγεία για όλη την υπόλοιπη χρονιά. Την κλωστή που ήταν πιασμένο το αυγό την έκαιγαν στην καντήλα.

Με το έθιμο αυτό άνοιγε η νηστεία με ένα αυγό και με ένα αυγό έκλεινε το βράδυ μετά την Ανάσταση.

Το έθιμο αναβίωνε μέχρι και τη δεκαετία του 1990, ίσως κάποιες οικογένειες να το συνεχίζουν ακόμη.

Καρατζοβίτικο Καρναβάλι

Από το 2007 (με εξαίρεση λίγες χρονιές) γίνεται με επιτυχία το Καρατζοβίτικο καρναβάλι.

Χαρταετός

Στην Αριδαία το έθιμο του χαρταετού είναι μεταγενέστερο, εκείνα τα χρόνια την καθαρά Δευτέρα καθάριζαν τα σπίτια και τα σκεύη τους, ασβέστωναν τις αυλές και τους στάβλους τους περιμένοντας τη Σαρακοστή στα καθαρά. Ευχαριστούμε πολύ για τις πολύτιμες πληροφορίες και το ταξίδι στο παρελθόν την κ. Αγάπη, την κ. Ευτυχία, την κ. Μαίρη και την κ. Σοφία.

Πηγή: aridaiaplace.blogspot.com