ARIDAIA NEWS: Αφιέρωμα στην Κωνσταντία Αλμωπίας - Φωτογραφικό υλικό

Το Aridaia News ξεκινάει μία ξενάγηση σε όλα τα χωριά της Αλμωπίας.
Σήμερα θα σας παρουσιάσουμε την Κωνσταντία η οποία ανήκει στον πρώην Δήμο Εξαπλατάνου και στον νυν Δήμο Αλμωπίας.
Ευχαριστούμε το site του Δήμου Αλμωπίας για τα κείμενα!

Αφιερωμένο σε όσους κατάγονται από την Κωνσταντία όμως ζουν μακριά από αυτήν!

Δέκα περίπου χιλιόμετρα από την Αριδαία, στο δρόμο προς τη Φούστανη και σε υψόμετρο 180μ., βρίσκεται το χωριό του Δήμου Αλμωπίας Κωνσταντία. Επί Τουρκοκρατίας λεγόταν Κοστελούπ. Ονομάστηκε Κωνσταντία το 1925.

Το 1898 ο γερμανός περιηγητής ADOLF STRUCK την παρουσιάζει ως μεγάλο χωριό με τριακόσια σπίτια και δύο τζαμιά, κατοικούμενο από φανατικούς Πομάκους. Κατά το 1920 η Κωνσταντία αριθμούσε 1197 κατοίκους αποκλειστικά μουσουλμάνους.
 

Μετά τη μικρασιατική καταστροφή και με τη συνθήκη της ανταλλαγής πληθυσμών εδώ εγκαταστάθηκαν μόνο πρόσφυγες, αφού στο μεταξύ εκπατρίστηκαν οι μουσουλμάνοι κάτοικοί του. Οι πρόσφυγες του χωριού είναι Πόντιοι από τα Κοτύωρα του Πόντου που κατέβηκαν στην περιοχή της Νικομήδειας, λίγοι Τραπεζούντιοι, Γιαλβαλήδες τουρκόφωνοι, Τσορομλήδες από την περιοχή Τσορούμ (τσοχ ουρούμ=πολλοί Έλληνες) κοντά στην Άγκυρα και Αχμετλήδες από την περιοχή Αχμετέν (Ακ-νταγ-μετέν=ορυχείο) επίσης κοντά στην Άγκυρα. Αυτοί οι τελευταίοι ήταν και οι πιο μορφωμένοι. Είχαν δημοτικά σχολεία και γυμνάσια στον τόπο τους και έφεραν μαζί τους το 1924 δισκοπότηρα και εικόνες που σώζονται ακόμα στην εκκλησία του χωριού.

Δραματική υπήρξε η συμμετοχή της Κωνσταντίας στα γεγονότα της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Από την έναρξη του Ελληνοϊταλικού Πολέμου μέχρι και τη λήξη του Εμφυλίου πενήντα πέντε πολίτες, άνδρες, γυναίκες και παιδιά, έχασαν τη ζωή τους.

Το 1947 το χωριό υπήρξε τραγικό θύμα της αγριότητας του Εμφύλιου Πολέμου. Συγκεκριμένα, το βράδυ της 10ης Φεβρουαρίου χτυπήθηκε από ισχυρές δυνάμεις ανταρτών του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας. Μετά δίωρη σκληρή μάχη με την αμυνόμενη πολιτοφυλακή ανετράπη κάθε αντίσταση, και το χωριό παραδόθηκε στις φλόγες και τη σφαγή. Οι αντάρτες αποχώρησαν τα ξημερώματα, αφήνοντας πίσω τους 34 αμάχους νεκρούς.

Μετά τη σφαγή οι περισσότεροι κάτοικοι εγκατέλειψαν το χωριό και εγκαταστάθηκαν στην Αριδαία ως Ανταρτόπληκτοι και στο Καραβάνσαραϊ στη Θεσσαλονίκη. Ένα μέρος απ’ αυτούς επέστρεψε μετά τον Εμφύλιο. Οι περισσότεροι όμως έμειναν οριστικά στη Θεσσαλονίκη.

Tο 1995, στα νότια του χωριού και στην τοποθεσία ‘Ξηρικά’, έχει επισημανθεί και ερευνηθεί νεκροταφείο της εποχής του Σιδήρου (1100-700 π.Χ.), που επιτρέπει να εικάσουμε την αρχαία θέση του σημερινού οικισμού και δίνει πολύτιμες πληροφορίες για τον πολιτισμό των πρώτων αναφερόμενων κατοίκων της Αλμωπίας, των Αλμώπων.

«Στο νεκροταφείο», γράφει η αρχαιολόγος Αναστασία Χρυσοστόμου που έκανε τη σχετική αρχαιολογική έρευνα, «καταμετρήθηκαν σαράντα περίπου τύμβοι. Οι τύμβοι βρίσκονται στους πρόποδες του βουνού, στα όρια του χαμηλού δρυοδάσους με την πεδιάδα, ακριβώς στην αρχή του συντομότερου αρχαίου δρόμου, που διέρχεται από το δυτικό Πάικο και συνδέει την Αλμωπία με τη Βοττιαία. Αμέσως ανατολικά των τύμβων στην πλαγιά του βουνού διασώζονται κατάλοιπα οικισμού, που πρέπει να συνδεθεί με αυτούς. Το σύνολο οικισμού και νεκροταφείου είναι η παλιότερη εγκατάσταση, που τη διαδέχονται άλλες στην ευρύτερη περιοχή ελληνιστικών έως παλαιοχριστιανικών χρόνων, καθώς και ένα λιθόκτιστο φρούριο, στην κορυφή Μύτακας, πάνω από το νεκροταφείο χωρίς όμως επαρκή στοιχεία χρονολόγησης. Η διάρκεια της κατοίκησης πρέπει να σχετιστεί με τον έλεγχο του δρόμου και την εκμετάλλευση του ορεινού όγκου στην εποχή του σιδήρου, τα ελληνιστικά και παλαιοχριστιανικά χρόνια, ενώ η εξάπλωση στις πεδινότερες περιοχές στα ρωμαϊκά χρόνια πρέπει να σχετιστεί με τη εξάσκηση της γεωργίας.(…) Τα ευρήματα από το εσωτερικό των τάφων, τμήματα αγγείων, χάλκινα κοσμήματα, σιδερένια μαχαιρίδια επιτρέπουν τη χρονολόγησή τους στην εποχή του Σιδήρου (1100-700 π.Χ.). (…) Με τη μέχρι τώρα έρευνα του νεκροταφείου τύμβων της Κωνσταντίας έγινε περισσότερο γνωστός ο τάφος με δρόμο και τύμβο στη περιοχή της Αλμωπίας, ένας τύπος, που ανακαλεί τα στοιχεία της ανθρώπινης κατοικίας στην ταφική αρχιτεκτονική. (…) Είναι ενδιαφέρον ότι διατηρεί την ανάμνηση όλων των στοιχείων των θολωτών τάφων, όπως την ψευδοεκφορική κάλυψη, το φράγμα εισόδου, το δρόμο, καθώς και την ανάμνηση κάποιων μεγαλιθικών τοιχείων με τους παρατακτικά τοποθετημένους αργούς λίθους στα τοιχώματα. (…)

Το νεκροταφείο τύμβων της Κωνσταντίας απλώνεται στους πρόποδες του Πάικου, κατά μήκος ενός χειμάρρου, μέσα σ’ ένα τοπίο ειδυλλιακό, αναλλοίωτο εδώ και 3000 περίπου χρόνια, που διατηρεί ακόμη και σήμερα τον ποιμενικό του χαρακτήρα».

Ανατολικά του χωριού, πάνω στα υψώματα του Πάικου, βρίσκεται το αγίασμα των Αγίων Θεοδώρων, από το οποίο πιθανόν πήρε το όνομά του το χωριό Θεοδωράκι (Τούδορτσι). Η παράδοση λέει ότι στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ένας χριστιανός κάτοικος λεπρός βρήκε εκεί καταφύγιο. Μια νύχτα τού εμφανίστηκαν στον ύπνο οι Άγιοι Θεόδωροι και του είπαν ότι τον γιάτρεψαν και να πάει στο χωριό να διαδώσει το θαύμα. Ο λεπρός ξύπνησε υγιής και έπραξε όπως του ζήτησαν οι Άγιοι. Έτσι ο χώρος καθαγιάστηκε και αποδόθηκε στους Αγίους Θεοδώρους. Ωστόσο, πιο πιθανή είναι η άποψη ότι τόσο το αγίασμα των Αγίων Θεοδώρων στην Κωνσταντία όσο και το αγίασμα του Άη-Γιάννη στη Θηριόπετρα υπήρξαν ασκηταριά της Μονής Προδρόμου, που η ύπαρξή της αναφέρεται σε βυζαντινά έγγραφα του 12ου αιώνα. Από αυτόν τον ειδυλλιακό χώρο μπορεί κανείς να απολαύσει τη θέα της Αλμωπίας και να επισκεφτεί 300μ. πιο ψηλά το όμορφο οροπέδιο, όπου διασκεδάζουν οι Κωνσταντιώτες στη γιορτή των Αγίων Θεοδώρων, την Πρωτομαγιά κλπ.

Το χωριό έχει όμορφη λιθόκτιστη εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Νεκτάριο, από το λείψανο του οποίου μικρό τμήμα φυλάσσεται στο ναό (η θρησκευτική πανήγυρη του χωριού γίνεται την 3η Σεπτεμβρίου, ημέρα ανακομιδής των λειψάνων του Αγίου), καινούριο δημοτικό σχολείο στη θέση του παλιού που καταστράφηκε από το σεισμό του ’90, καινούριο νηπιαγωγείο, κοινοτικό κατάστημα, ιατρείο, όμορφη πλατεία και ένα από τα πιο φροντισμένα γήπεδα της Αλμωπίας, όπου αθλείται και δίνει τους αγώνες του ο Ατρόμητος Κωνσταντίας, ποδοσφαιρική ομάδα με μεγάλη παράδοση.

Αξιόλογη δραστηριότητα αναπτύσσει ο μορφωτικός σύλλογος του χωριού. Οι αυγομαχίες που οργανώνει κάθε Πάσχα προσελκύουν το ενδιαφέρον όλης της Αλμωπίας, και το θεατρικό του τμήμα ανεβάζει συχνά έργα με μεγάλη επιτυχία.

Ο πληθυσμός της Κωνσταντίας με βάση τις απογραφές που διενήργησε το ελληνικό κράτος από το 1920 μέχρι το 2001 έχει ως εξής: 1920: 1197 κάτοικοι,1928: 785, 1940: 1144, 1951: 994, 1961: 1029, 1971: 802, 1981: 719, 1991: 724, 2001: 759.

Τάσος Καρατζόγλου

(από το site του Δήμου Αλμωπίας)

Ακολουθεί φωτογραφικό υλικό: